Artykuły

20.03.25 Tomasz Pawlicki

Muda, Mura, Muri – typy i sposoby eliminacji marnotrawstwa w kulturze Lean

W czasach, w których kluczem do sukcesu jest stabilizowanie procesów, organizacje muszą stale pracować nad redukcją marnotrawstwa, stosując sprawdzone metody.

W metodyce Lean, eliminacja marnotrawstwa jest decydującym elementem dążenia do doskonałości operacyjnej. Charakteryzuje się efektywnością, prostotą i powtarzalnością (nie dając pola do różnorodnych interpretacji).

Lean rozróżnia trzy główne typy marnotrawstwa, znane jako Muda, Mura i Muri.

W tym wpisie przyjrzymy się bliżej każdemu z nich oraz przedstawimy praktyczne sposoby ich eliminacji, które możesz zastosować w swojej organizacji.

Przekonasz się wówczas, jak eliminacja marnotrawstwa pozwala osiągnąć lepsze wyniki i stworzyć bardziej zrównoważone środowisko pracy.

Detekcja marnotrawstwa
w metodyce Lean

Koncepcja Lean Management, wywodząca się z japońskiego systemu produkcyjnego Toyoty, to filozofia zarządzania, która kładzie nacisk na doskonalenie procesów poprzez redukcję lub eliminację wszelkich form marnotrawstwa procesów wytwórczych i biznesowych.

3M – wstęp do metody

Metoda 3M to istotne narzędzie w metodyce Lean, służące do identyfikacji i eliminacji marnotrawstwa w procesach produkcyjnych i usługowych. Pochodzi z japońskiej filozofii zarządzania, a jej nazwa wywodzi się od trzech japońskich słów: Muda, Mura i Muri.

Zastosowanie metody 3M:

  • Możliwa do zaimplementowania w różnych branżach i procesach, od produkcji po usługi
    i logistykę.
  • Pomaga w identyfikacji obszarów do poprawy i wdrażania działań korygujących.
  • Jest podstawą dla innych narzędzi Lean, takich jak 5S, SMED czy mapowanie strumienia wartości.
  • Wymaga systematycznego podejścia i zaangażowania wszystkich pracowników.

Poniżej znajdziesz opis każdej ze składowych metody 3M:

 

Muda

W świecie zaciętej konkurencji, klienci oczekują coraz więcej za mniej, a efektywność staje się kluczem do rynkowego sukcesu. Jednym z fundamentów Lean Management jest eliminacja marnotrawstwa, czyli „Muda”.


Czym właściwie jest Muda?

Muda to japońskie słowo, które oznacza marnotrawstwo, bezużyteczność, zbędność.
W kontekście metody Lean odnosi się do wszelkich działań, które nie dodają wartości do produktu, procesu lub usługi z perspektywy klienta. Innymi słowy, to wszystko, za co klient nie jest skłonny zapłacić.


7  grzechów głównych Mudy:

Taiichi Ohno, współtwórca Systemu Produkcyjnego Toyoty (TPS), zidentyfikował 7 rodzajów marnotrawstwa, które są często określane jako 7 grzechów głównych Mudy. Do grzechów tych zaliczamy:

  • Nadprodukcję: Produkowanie więcej niż jest potrzebne lub produkowanie przed czasem.
  • Oczekiwanie: Bezczynność ludzi, maszyn lub materiałów.
  • Transport: Zbędne przemieszczanie materiałów lub produktów.
  • Nadmierne przetwarzanie: Wykonywanie zbędnych operacji, które nie dodają wartości.
  • Zapasy: Nadmierne gromadzenie materiałów, produktów w toku lub wyrobów gotowych.
  • Ruch: Zbędne ruchy pracowników, które nie przyczyniają się do produkcji.
  • Wady: Produkcja wadliwych wyrobów, które wymagają naprawy lub złomowania.


Jak zidentyfikować i wyeliminować/redukować Mudę?

Proces identyfikacji i eliminacji Mudy wymaga systematycznego podejścia i zaangażowania wszystkich pracowników. Oto kilka kroków, które warto podjąć:

  • Mapowanie strumienia wartości: wizualizacja przepływu materiałów i informacji
    w procesie.
  • Obserwacja i analiza: dokładne przyjrzenie się procesom w celu zidentyfikowania marnotrawstwa.
  • Zastosowanie narzędzi Lean: wykorzystanie narzędzi takich jak 5S, Kanban, aby usprawnić procesy.
  • Ciągłe doskonalenie: regularne monitorowanie i analizowanie procesów w celu identyfikacji nowych obszarów do poprawy.

Mura

W dążeniu do doskonałości operacyjnej, firmy często koncentrują się na eliminacji oczywistego marnotrawstwa Muda. Jednak równie istotne jest zwalczanie nieregularności, która zakłóca płynność procesów i prowadzi do ukrytych strat w organizacji.

Mura to japońskie słowo oznaczające nierównomierność, zmienność, nieregularność.
W kontekście Lean Management, Mura odnosi się do wahań i nieregularności w procesach, które prowadzą do niestabilności, zakłóceń i marnotrawstwa.


Źródła Mury:

Mura może mieć wiele źródeł, w tym:

  • Zmienność popytu: wahania w zapotrzebowaniu klientów.
  • Nierównomierne obciążenie pracą: okresy przeciążenia i bezczynności.
  • Awarie maszyn: nieprzewidywalne przestoje.
  • Brak standaryzacji: różne sposoby wykonywania zadań.
  • Nieregularny czas pracy: zmiany wielkości zapasów lub produkcji.
  • Nierównomierny rozkład obciążenia.


Jak wyeliminować/redukować Murę?

Eliminacja Mury wymaga systematycznego podejścia i zastosowania narzędzi Lean. Oto kilka kluczowych kroków:

  • Standaryzacja procesów: ustalenie jednolitych procedur i instrukcji.
  • Wyrównanie obciążenia pracą: rozłożenie zadań równomiernie w czasie.
  • Wdrożenie systemu Kanban: zarządzanie przepływem materiałów i informacji.
  • Planowanie produkcji: dostosowanie produkcji do popytu.
  • Utrzymanie prewencyjne: regularne przeglądy i konserwacja maszyn.
  • Analiza przyczyn źródłowych: identyfikacja i eliminacja przyczyn wahań.
  • Usprawnienie komunikacji: poprawa przepływu informacji między pracownikami i działami.

Muri

Muri to japońskie słowo oznaczające przeciążenie, nadmierny wysiłek, nadmierne obciążenie. W kontekście Lean, Muri odnosi się do sytuacji, w której ludzie lub maszyny są zmuszani do pracy ponad swoje możliwości.


Źródła Muri:

Muri może mieć wiele źródeł, w tym:

  • Nadmierne tempo pracy: zbyt szybkie tempo, które prowadzi do błędów i wypadków.
  • Brak odpowiednich narzędzi: pracownicy zmuszeni do pracy bez odpowiednich narzędzi lub wyposażenia.
  • Niewystarczające szkolenie: pracownicy nieposiadający odpowiednich umiejętności lub wiedzy.
  • Nierealistyczne cele: cele, które są zbyt trudne do osiągnięcia.
  • Złe warunki pracy: hałas, zanieczyszczenie, nieodpowiednia temperatura.
  • Brak ergonomii.


Jak wyeliminować/redukować Muri?

Eliminacja Muri wymaga systematycznego podejścia i zaangażowania wszystkich pracowników. Oto kilka kluczowych kroków:

  • Dostosowanie obciążenia do możliwości: ustalenie realistycznych celów i zadań.
  • Zapewnienie odpowiednich narzędzi i szkoleń: inwestycja w narzędzia i szkolenia, które ułatwiają pracę.
  • Poprawa warunków pracy: zapewnienie bezpiecznych i komfortowych warunków pracy.
  • Wdrożenie zasad ergonomii: dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb pracowników.
  • Ustalenie realistycznych terminów: daj pracownikom wystarczająco dużo czasu na wykonanie zadań.
  • Promowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym: zachęcanie pracowników do odpoczynku i regeneracji.

Muda, Mura i Muri to podstępni zabójcy efektywności procesów

Skuteczna identyfikacja, analiza, a w konsekwencji ich redukcja lub eliminacja pozwala na znaczącą poprawę parametrów procesu. Wzrost stabilności, poprawa jakości i zwiększenie satysfakcji pracowników to tylko niektóre z efektów.

Zastanawiasz się, jak zacząć swoją karierę Lean Lidera lub zastanawiasz się od czego zacząć wdrażanie programu Lean w swojej organizacji? Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci wybrać odpowiednie szkolenie lub uszyjemy je na miarę Twoich potrzeb.

Kontakt: info@abk.pl

Inne posty

Artykuły

03.10.19 KamiL Torczewski

Mit 1: Six Sigma = statystyka?

To jeden z najpowszechniejszych mitów krążących wokół programu Six Sigma, jednocześnie mit chyba najbardziej szkodliwy. Dlaczego? Otóż, jeśli: ZARZĄD UWAŻA, że Six Sigma = statystyka, to wówczas…

Artykuły

03.10.19 KamiL Torczewski

Mit 2: Six Sigma = ciągłe doskonalenie?

Bardzo powszechnie uważa się, że Six Sigma to jeden z wielu programów ciągłego doskonalenia. To kolejna opinia, którą musimy włożyć do naszej kategorii mitów. Dlaczego?

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami

Zapisz się na nasz newsletter
i bądź na bieżąco

Zgadzam się na otrzymywanie od Akademii Białego Kruka Sp. z o.o. informacji handlowo-marketingowych w formie newslettera przesyłanego na podany przeze mnie adres mailowy . Zapoznaj się z klauzulą informacyjną, gdzie znajdziesz zasady przetwarzania Twoich danych osobowych tutaj.