Artykuły

01.07.25 Tomasz Pawlicki

VSM (Value Stream Mapping): Mapowanie strumienia wartości

Kiedy świat zmienia się w co raz większym tempie, a same zmiany stają się coraz głębsze, większego znaczenia nabiera również potrzeba nieustannego poszukiwania sposobów na poprawę efektywności procesów. Jednym z narzędzi, które może znacząco wspomóc te działania, jest Mapowanie Strumienia Wartości (Value Stream Mapping, VSM).

VSM to metoda wizualizacji i analizy kroków w procesach (produkcyjnych, logistycznych, usługowych i innych), która skupia na zobrazowaniu kroków procesów od momentu zamówienia klienta aż do dostarczenia gotowego produktu lub usługi.

W tym wpisie przyjrzymy się, czym dokładnie jest VSM, jakie są jego kluczowe elementy. Przejdziemy przed przykłady zastosowania w praktyce oraz odpowiemy na pytanie jak narzędzie to może pomóc w identyfikacji i eliminacji marnotrawstwa.

Podstawy mapowania strumienia wartości

Mapowanie Strumienia Wartości to technika, która pozwala na zrozumienie i analizę przepływu materiałów i informacji w procesie produkcyjnym. Głównym celem VSM jest zidentyfikowanie
i eliminacja marnotrawstwa, co prowadzi do zwiększenia wartości dostarczanej klientowi.

Proces mapowania strumienia wartości przebiega według następujących kroków:

  1. Wybór strumienia wartości: Pierwszym krokiem jest wybór konkretnego strumienia wartości, który ma być mapowany, innymi słowy – konkretnego procesu. Może to być na przykład proces produkcji wybranego produktu lub dostarczania określonej usługi.
  2. Zbieranie danych: Następnie zbierane są dane dotyczące wszystkich kroków w procesie, w tym dane dotyczące czasów cyklu, czasów oczekiwania, zapasów oraz przepływu informacji. (Wskazówka praktyczna: zazwyczaj im więcej danych udaje się pozyskać, tym lepiej, to jest ten czas).
  3. Tworzenie mapy stanu obecnego: Na podstawie zebranych danych tworzona jest mapa stanu obecnego, która wizualizuje wszystkie kroki w procesie oraz identyfikuje obszary marnotrawstwa pod kątem występowania istotnych ograniczeń, czyli tzw. wąskich gardeł.
  4. Analiza mapy i identyfikacja marnotrawstwa: Mapa stanu obecnego jest analizowana w celu zidentyfikowania obszarów, w których występuje marnotrawstwo. Poszukujemy  między innymi zjawisk takich jak: nadprodukcja, nadmierne zapasy, zbędne przemieszczenia czy oczekiwanie na realizacje operacji w procesie.
  5. Tworzenie mapy stanu przyszłego: Na podstawie analizy tworzona jest mapa stanu przyszłego, która przedstawia optymalny przepływ wartości po eliminacji marnotrawstwa.
  6. Wdrażanie zmian: Ostatnim krokiem jest wdrożenie zmian w procesie, które mają na celu osiągnięcie stanu przyszłego.

Kluczowe elementy VSM

Mapowanie Strumienia Wartości wymaga znajomości i zrozumienia kilku kluczowych zagadnień. Jest to nieodzowne w późniejszej analizie procesu. Oto niektóre z tych zagadnień wykorzystywanych w VSM:

  • Strumień wartości: To wszystkie działania, zarówno te dodające wartość, jak i te nie dodające wartości, które są niezbędne do dostarczenia produktu lub usługi klientowi.
  • Czas cyklu: To czas potrzebny na wykonanie jednego cyklu danego procesu.
  • Czas oczekiwania: To czas, w którym materiały lub informacje czekają na kolejny krok
    w procesie.
  • Zasoby: To wszystkie zasoby, takie jak ludzie, maszyny, materiały i informacje, które są wykorzystywane w procesie.
  • Przepływ informacji: To sposób, w jaki informacje przepływają przez proces, od zamówienia klienta aż do dostarczenia gotowego produktu.

Korzyści z wykorzystania VSM

Wykorzystanie Mapowania Strumienia Wartości przynosi wiele korzyści, zarówno dla organizacji, jak i dla zespołów pracujących nad poprawą procesów. Oto niektóre z głównych efektów skutecznego wykorzystania VSM:

  • Zrozumienie procesu: VSM pozwala na dokładne zrozumienie wszystkich kroków
    w procesie i zależności między nimi. Oznacza to więcej klarowności, a mniej chaosu.
  • Eliminacja marnotrawstwa: Dzięki analizie strumienia wartości możliwe jest zidentyfikowanie i eliminacja marnotrawstwa, co prowadzi do zwiększenia efektywności procesu.
  • Poprawa przepływu wartości: VSM pomaga w optymalizacji przepływu wartości, co prowadzi do szybszego dostarczania produktów i usług klientom. Tym samym, prowadzi dowzrostu satysfakcji oraz optymalizacji kosztów.
  • Zaangażowanie zespołu: Proces mapowania strumienia wartości angażuje cały zespół, co stwarza warunki do lepszej komunikacji i współpracy.
  • Ciągłe doskonalenie: VSM wspiera kulturę ciągłego doskonalenia w organizacji, między innymi dzięki regularnej ocenie i monitorowaniu wyników procesów.

Mapowanie Strumienia Wartości to skuteczne narzędzie, które może znacząco poprawić efektywność procesów w organizacji. Jego strukturalne podejście, zaangażowanie zespołu oraz nacisk na eliminację marnotrawstwa sprawiają, że jest niezastąpionym elementem w arsenale każdej osoby chcącej poprawiać efektywność procesów.

Zastanawiasz się, jak zacząć swoją karierę Lean Lidera lub zastanawiasz się od czego zacząć wdrażanie programu Lean w swojej organizacji?

Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci wybrać odpowiednie szkolenie lub uszyjemy je na miarę Twoich potrzeb.

Przeczytaj również

Inne posty

Artykuły

03.10.19 KamiL Torczewski

Mit 1: Six Sigma = statystyka?

To jeden z najpowszechniejszych mitów krążących wokół programu Six Sigma, jednocześnie mit chyba najbardziej szkodliwy. Dlaczego? Otóż, jeśli: ZARZĄD UWAŻA, że Six Sigma = statystyka, to wówczas…

Artykuły

03.10.19 KamiL Torczewski

Mit 2: Six Sigma = ciągłe doskonalenie?

Bardzo powszechnie uważa się, że Six Sigma to jeden z wielu programów ciągłego doskonalenia. To kolejna opinia, którą musimy włożyć do naszej kategorii mitów. Dlaczego?

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami

Zapisz się na nasz newsletter
i bądź na bieżąco

Zgadzam się na otrzymywanie od Akademii Białego Kruka Sp. z o.o. informacji handlowo-marketingowych w formie newslettera przesyłanego na podany przeze mnie adres mailowy . Zapoznaj się z klauzulą informacyjną, gdzie znajdziesz zasady przetwarzania Twoich danych osobowych tutaj.